Περίπατος στο δάσος

«Αν οι άλλοι περπατούν από την άσφαλτο, εσύ πήγαινε από το δάσος. Θα συναντήσεις πράγματα που δεν έχεις ξαναδεί»

 

images
Back to top

Έχω πάρει θέση στην τρίτη σειρά, άνοιξα μάλιστα και το σημειωματάριο μου, ο Πόλυς με κοροιδεύει, «δεν είσαι εσύ η φοιτήτρια» μου λέει, στην αίθουσα δεν βλέπω ωστόσο κανένα φοιτητή ακόμη να έχει πάρει θέση, μου φαίνεται περίεργο, αλλά δεν κάνω σχόλιο. Είμαστε στο Ευρωπαικό Πανεπιστήμιο, είναι γύρω στις 7.00 το βράδυ, ο εικαστικός Λευτέρης Τάπας πρόκειται να δώσει μια διάλεξη για τη «Χώρα των σκιών», είναι στο πλαίσιο μιας σειράς διαλέξεων για την τέχνη που διοργανώνει το εν λόγω πανεπιστήμιο, επιτέλους κάποιοι φοιτητές καταφθάνουν μετά από ένα μισάωρο, «κανονικά θάπρεπε να τους επιβάλλουν νάναι όλοι παρόντες», λέει ο Πόλυς, συμφωνώ μαζί του, αν έχεις περιέργεια να μάθεις και είσαι φοιτητής στο τμήμα τέχνης, κάτι τέτοια τα τρέχεις ξωπίσω, γιατί πως αλλιώς θα διερωτηθείς τι έχουν να μας διδάξουν οι σκιές, ειδικά σε μια εποχή που μοιάζουν πως μας ορίζουν…

Ο Λευτέρης μιλάει για ένα περίπατο στο δάσος, και εννοεί εκείνο το περίπατο στο χαώδη κόσμο του μυαλού μας, με τις χρωματιστές γραμμές που ενώνουν την πραγματικότητα με την φαντασία. Και ύστερα μιλάει για τις χώρες της Ανατολής, εκεί δεν τους βαραίνει η έννοια της σκιάς, λέει, εκεί η σκιά είναι σαν ένας ύμνος στην ομορφιά του μυστηρίου. Γι’ αυτό του αρέσει η γιαπωνέζικη τέχνη, λέει και γω, παράλληλα, σκέφτομαι τους γιαπωνέζους συγγραφείς που λατρεύω, όπως τον Χαρούκι Μουρακάμι, έχω αγοράσει το τελευταίο του βιβλίο πρόσφατα, έχω διαβάσει επίσης πως το BBC, έχει κάνει ένα ντοκιμαντέρ στο οποίο επιχειρεί να αναλύσει την ουσία του διάσημου αυτού συγγραφέα. Και σύμπτωση, μια φίλη,  μου στέλνει το σχετικό link στο facebook λίγες μέρες μετά, το καταχωρώ στην λίστα με κείνα που πρέπει οποσδήποτε να δω, γι’αυτό μ’ αρέσει το facebook και για κανένα άλλο λόγο, για τις μουσικές και τις ταινίες και τα χρήσιμα links που ανταλλάζω με τους ηλεκτρονικούς μου φίλους. Τις προάλλες σε ένα τέτοιο post άκουσα τον Dominique, στο «He Said», ένα θεικό κομμάτι, δεν είχα ξανακουσει την μουσική του, τον λάτρεψα, αυτά είναι οι αφορμές μου πια, αυτά και κείνα που ξεκάρφωτα μαζεύω μέσα από ιστοσελίδες. Ειδικά τις μέρες που μου πέφτει κάπως βαριά η υπόλοιπη πραγματικότητα…

Σημειώνω την φράση με την οποία τελειώνει ο Λευτέρης την διάλεξη του. Είναι μια φράση του Γκράχαμ Μπελ που λέει πως… «αν οι άλλοι περπατούν από την άσφαλτο, εσύ πήγαινε από το δάσος, θα συναντήσεις πράγματα που δεν έχεις ξαναδεί». Και ύστερα,  χωρις να μοιραστώ την σκέψη μου με κανένα, διερωτώμαι γιατί, άραγε, να λιγοστεύει πια η περιέργεια του κόσμου για πράγματα που δεν έχει ξαναδεί και επιλέγει έτσι να μένει στα οικεία και στα γνώριμα, ακόμα και τώρα που μοιάζει να καταρρέει και σε αυτά η (ψευδ)αίσθηση της ασφάλειας. Ένας περίπατος στο δάσος, ίσως είναι κάτι περισσότερο από μια καλή ιδέα....

Και ο εικαστικός Αλέξανδρος Ψυχούλης, κάπως έτσι, υποθέτω, πρέπει να νιώθει. Διαβάζω σε ένα ελληνικό έντυπο μια συνέντευξη που έδωσε πριν λίγες μέρες. Δεν περιμένει λέει να πάρει απαντήσεις για την κρίση από τους οικονομολόγους, δεν πιστεύει, λέει, πως η λύση θα έρθει από κει, σκοπίμως μας κάνουν να την περιμένουμε από τα οικονομικά μοντέλα, εκείνος όμως προτιμά να την ψάχνει μελετώντας ορισμένες νομοτέλειες. Και εννοεί μελετώντας την φύση, η οποία προυπήρξε του ανθρώπου και συνεχίζει να έχει ένα δικό της πρόγραμμα είτε υπάρχει κρίση, είτε όχι.  Μ’ αρέσει ο τρόπος που εκφράζεται ο Ψυχούλης, ίσως , τελικά, τωρα είναι ξανά ο καιρός που οι καλλιτέχνες επιβάλλεται να μιλήσουν, και εννοώ με λόγια και όχι μόνο μέσα από την δουλειά τους. Αυτό σκέφτομαι καθώς διαβάζω τις απόψεις του, πως χρειάζεται ένας ισχυρός αντίλογος για να ισορροπήσει, έστω και για μερικές στιγμές, το χάος και το αδιέξοδο που μας περιγράφεται μέσα από τα μήντια.

«Έβλεπα στα διόδια της Αττικής οδού» περιγράφει ο Ψυχούλης «ένα χέρι με χρυσό Ρόλεξ να βγαίνει από μια μπλε ελεκτρίκ Πορσε, να παίρνει ένα χαρτάκι και να το πετάει κάτω. Αυτό είναι έλλειψη παιδείας και πολιτισμού. Ο θυμωμένος πιτσιρικάς που τα καίει και ο πλούσιος που φοροδιαφεύγει έχουν την ίδια έλλειψη κουλτούρας. Και είναι τεράστιο λάθος να νομίζουν ότι στην οικονομία θα βρεθούν οι λύσεις. Αυτή η κρίση θα μας φτωχύνει και θα μας κάνει πιο πλούσιους συγχρόνως. Γιατί θα αναγκαστούμε να κυνηγήσουμε τα όνειρα μας που στις χρυσές εποχές τα αφήναμε γιατί βολεύομαστε. Και η τέχνη αυτή την στιγμή είναι η μόνη διεξοδική ματιά απέναντι σε ό,τι συμβαίνει». Ψηφίζω ασυζητητί Ψυχούλη!

Η Ζυράννα Ζατέλη  λέει πως δεν της αρέσουν καθόλου οι οδυρμοί και τα κηρύγματα και οι ηθικολογίες αλλά, δεν μπορεί, παραδέχεται, αυτό τον καιρό να μην σκέφτεται κάτι που είπε σε ανύποπτο χρόνο ο Κοσμάς ο Αιτωλός. «Οι άνθρωποι» είπε ο Κοσμάς ο Αιτωλός (κι’αυτό στριφογυρίζει στο μυαλό της Ζατέλη) «θα πεθάνουν επειδή δεν θα αγαπούν πια τα δέντρα»! Γι’αυτό επιμένω πως πρέπει να μιλάνε περισσότερο οι ανθρώποι της τέχνης, αυτή την εποχή. Για κάτι τέτοιες ατάκες που μας χαρίζουν και μας υπενθυμίζουν εκείνα που πριν δεν τάχαμε (από μέγα λάθος)  καταχωρημένα σαν ουσία. Το τελευταίο βιβλίο της Ζατέλη, έτσι πληροφοριακά έχει κυκλοφορήσει, και ο τίτλος του είναι«Η ηδονή στο κρόταφο».

Ναι, τις χρειαζόμαστε αυτές τις υπενθυμίσεις. Όπως εκείνο που ειπε η Σώτη την προηγούμενη βδομάδα στην συνέντευξη της, «πως η αδικία δηλητηριάζει εκείνο που την ασκεί», όπως εκείνο που λέει και ο Μάρτιν Σέρμαν, ο επιτυχημένος θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος που βρέθηκε πρόσφατα στην Ελλάδα:  Πως με την «αδικία και την απληστία αναμετριέσαι μόνο αν έχεις μάθει να αγαπάς και να μοιράζεσαι». Μόνο αν έχεις μάθει να αγαπάς και να μοιράζεσαι λοιπόν! Υποψιάζομαι, ωστόσο, πως για να μάθεις κάτι τέτοιο, ίσως τελικά είναι περισσότερο από χρήσιμος εκείνος ο περίπατος στο δάσος, που λέγαμε πιο πριν. Μήπως και βρείς τις χρωματιστές εκείνες γραμμές που ενώνουν την πραγματικότητα με την φαντασία. Μήπως και ανακαλύψεις πράγματα που δεν έχεις ξαναδεί. Μήπως και πάψεις πια να φοβάσαι τις σκιές και τις κοιτάξεις όπως κάνουν στην Ανατολή.  Μήπως και ψάξεις πια αλλού για απαντήσεις…

πίνακας: Λευτέρης Τάπας

 

 

 

Back to top