“Η κρίση είναι πάνω από όλα ζήτημα νοοτροπίας”, μου είπε και με κοιτούσε κατευθείαν στα μάτια. Τα μάτια του ένα παράξενο πράσινο, σχεδόν διάφανο βλέμμα. Ήθελα να καθίσω μαζί του και να μιλάω για ώρες, γιατί δεν ήταν απλά ένας σπουδαίος καλλιτέχνης αλλά κυρίως ένας άνθρωπος που είδε και έζησε πολλά. Κατοχή, πόλεμο, πείνες, φτώχιες, ψέματα, αλήθειες, καταρρεύσεις, διαψεύσεις, βεβαιότητες, αβεβαιότητες…Πολλά. Και όταν τον ρώτησα ποιό είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα που του έμαθε η ζωή δεν μου είπε τίποτα από κείνα θα περίμενα. Καμία ατάκα που να φτιάχνει ελκυστικό τσιτάτο. Καμιά βαρύγδουπη κουβέντα. Λοιπόν; Ποιό είναι το πιο ενδιαφέρον που σας έμαθε η ζωή, τον ρώτησα. “Το ότι έκανα παιδιά. Και τα παιδιά μου άλλα παιδιά. Αυτή είναι η ουσία”. Αυτή είναι η ουσία, μου είπε. Και ήτανε η τελευταία του κουβέντα.
Λίγο πριν μιλούσαμε για αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Για την κρίση, το χρήμα, τις τράπεζες για όλα όσα σήμερα αποτελούν τις καλημέρες και τις καληνύχτες μας και το περιεχόμενο των ανήσυχων μας ύπνων. Κι’ ύστερα γύρισα σπίτι. Έβαλα την τηλεόραση. Είδα ξανά να περιφέρεται στα δελτία η γελοιότητα μέσα από τις κούφιες διαβεβαιώσεις και τις μπερδεμένες προβλέψεις. Μέσα από τα άκυρα βλέμματα που δεν μπορούσανε να αγγίξουνε καμία ουσία. Άδεια, κενά, τρύπια βλέμματα, βλέμματα εδώ και χρόνια κουρεμένα. Και ύστερα έκλεισα την τηλεόραση. Τράβηξα το καλώδιο από την πρίζα και το έκρυψα πίσω από την βιβλιοθήκη. Με ένα σφίξιμο στα δόντια και ένα θυμό που μου ανέβαζε το αίμα στο κεφάλι. Ένα θυμό αλλιώτικο από κείνο που με κατέβαλε τις προηγούμενες μέρες και εκπορευόταν από το γαμώτο της αδικίας, από την βίαιη ανατροπή της ζωής μας, από τους αριθμούς και τις εξισώσεις, από τις περικοπές της τζέπης μας και τις ανακοπές των ονείρων μας. Όχι. Αυτός ο θυμός ήτανε αλλιώτικος. Γιατί ξαφνικά, συνάντησα έναν άνθρωπο που είχε και το βλέμμα και την δύναμη και την εμπειρία να μου υπενθυμίσει την ουσία. Μια ουσία που εδώ και μέρες όλοι μας έχουμε ξεχάσει. Λες και δεν ήτανε ποτέ αυτή η αλήθεια της ζωής ή λες και ήταν απόλυτα συνειδητή η επιλογή μας να μην θέλουμε να την πιστέψουμε ως αλήθεια.
Την έχουμε ξεχάσει λοιπόν και αφήνουμε τους εαυτούς μας να γίνονται έρμαια των αριθμών. Τηλεφωνούμε ο ένας στον άλλο για να ανταλάξουμε θυμούς και ανασφάλειες και φόβους και καταστροφικά σενάρια. Δεν συναντιώμαστε πια τα βράδια ή κι’αν συναντιώμαστε μιλάμε για την μοίρα μας, εκείνη που μας έχουνε φέρει οι άλλοι, οι αίτιοι, οι υπαίτιοι. Μιλάμε για τους κόπους μας που πάνε χαμένοι, για το πως βρεθήκαμε μετέωροι, ξεκρέμαστοι και ανίκανοι να σχεδιάσουμε την ζωή μας όπως τόχαμε υπολογίσει. Αυτό κάνουμε. Τίποτα άλλο δεν κάνουμε. Τίποτα άλλο παρά να αφήνουμε αυτούς τους τύπους με τα κενά βλέμματα, τα προ καιρού κουρεμένα από οποιαδήποτε χαρά της ζωής να μας επιβάλουν τον δικό τους μυωπικό ορίζοντα. Τίποτα άλλο δεν κάνουμε. Και ναι θα φτωχύνουμε, κάποιοι θα πεινάσουμε, θα περάσουμε δύσκολα και θα μας βαράει γερά στο κεφάλι το αίσθημα της αδικίας για καιρό. Αυτό ωστόσο δεν δικαιολογει να ξεχάσουμε την ουσία. Ούτε και να επιτρέπουμε να μας κουρεύουνε την ζωή. Λες και η ζωή μας δεν είναι να έχουμε ένα φίλο ή τον άνθρωπο μας δίπλα μας, λες και δεν είναι να χαιρόμαστε το παιδί μας, να αγαπάμε και να αγαπιόμαστε, να μην αφήνουμε κανένα πλάι μας αβοήθητο και να μεγαλώνουμε την ψυχή μας. Λες και η ζωή μας είναι μόνο οι καταθέσεις μας, οι δόσεις μας, οι υπολογισμοί μας και οι εξαφανισμένες αποταμιεύσεις μας. Αν σε αυτή την ζωή πιστεύουμε τότε μάλλον έχουμε χάσει πολύ περισσότερα από κείνα που μας έχουνε κουρέψει.
φωτό: Στέλιος Καλλινίκου
