Τον συνάντησα πριν από κάτι μήνες. Είχα χρόνια να τον δω. Το μόνο που γνώριζα ήταν πως δούλευε πια σαν φωτογράφος για διεθνή πρακτορεία και πως ταξίδευε σε περιοχές όπου οι συγκρούσεις μαίνονταν ή όπου τα απομεινάρια των συγκρούσεων εξακολουθούσαν να ορίζουν την καθημερινότητα των ανθρώπων. Έζησε για ένα χρόνο στη Συρία. Γύρισε στην Κύπρο με ένα σωρό μαυρόασπρες εικόνες και ένα σωρό ερωτηματικά για τις «γκρίζες ζώνες» της πραγματικότητας που μας περιβάλλει.
«Σε διαβεβαιώ πως τώρα καταλαβαίνω πολύ λιγότερα πρα΄γματα από ό,τι πριν» μου είπε κάποια στιγμή και εννοούσε πως αυτό που αποκαλούμε αλήθεια των γεγονότων είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο από τις απλοποιημένες εξισώσεις που συντηρούν το μύθο του «καλού και του κακού».
Συναντηθήκαμε σε μια καφετέρια κάπου στην παλιά πόλη. Καθίσαμε απέναντι-απέναντι και μου έδειχνε τις φωτογραφίες του, δηλαδή τις εικόνες από ένα κόσμο ο οποίος ζει καθημερινά στην αβεβαιότητα βιώνοντας την ζωή σαν ένα πακέτο με το θάνατο.
«Η δουλειά μου», μου είπε, «είναι να θέτω ερωτήματα μήπως και έτσι μπορέσουμε να κατανοήσουμε αλήθειες τις οποίες τις σκεπάζουν οι απλοποιημένες και εφησυχασμένες προσεγγίσεις». «Δεν φοβόσουνα», τον ρώτησα και έμοιαζε η έρωτηση μου αφελής μπροστά σε ένα άνθρωπο που έβλεπε καθημερινά το πρόσωπο του θανάτου κατάφατσα. «Ξέρεις ότι μπορεί να πεθάνεις όταν πας σε τέτοιες περιοχές» μου είπε «αλλά μόνο άν βγάλεις από το μυαλό σου αυτή την πιθανότητα μπορείς να αντεπεξέλθεις». Δεν ξέρω πώς βγάζει κανείς από το μυαλό του αυτή την πιθανότητα όταν βρίσκεται σε μια περιοχή όπου οι βόμβες εξαφανίζουν από την μια στιγμή στην άλλη ανθρώπινες ζωές. «Ξυπνάς ένα πρωινό» τον θυμάμαι να μου περιγράφει «και μπορεί να λείπουν από το δρόμο τα μισά κτίρια. Στέλνουν μανάδες τα παιδιά τους να πάνε να φέρουνε ψωμί και τα αποχαιρετούνε γνωρίζοντας ότι μπορεί νάναι η τελευταία φορά που τα βλέπουν. Ο μέσος Σύριος δεν ξέρει αν η επόμενη ώρα θα τον βρει στην ζωή ή θα τον στείλει στο θάνατο». Τον ρώτησα τί ήταν το πιο συγκλονιστικό που έζησε και με κοίταξε θυμάμαι με ένα χαμόγελο που υπονοούσε πως μια τέτοια ερώτηση δεν μπορεί να έχει απάντηση. «Τι θέλεις να σου πω» μου είπε «τί να σου περιγράψω; Μια μάνα που έχασε τα παιδιά της; Είδα εκατοντάδες παιδιά να σκοτώνονται, εκατοντάδες μανάδες να κλαίνε, πως μπορώ να απομωνώσω μια εικόνα; ». Είχε απολυτο δίκαιο. Όπως απόλυτο δίκαιο είχε όταν μου υπογράμμιζε πως είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε, με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, πως είναι αδιανόητο να συμπεριφερόμαστε λες και δεν μας αφορούν. Εμείς οι ίδιοι που ζήσαμε ένα πόλεμο και σαράντα χρόνια μετά επικαλούμαστε τις τραγικές συνέπειες του, δεν έχουμε το δικαίωμα να συμπεριφερόμαστε στην ζωή με τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε. Λες και είναι κάτι δεδομένο, λες και δεν έχει ημερομηνία λήξης, λες και στο δικό μας μικρόκοσμο δεν χωρούν τέτοιες συνειδητοποιήσεις, συνειδητοποιήσεις που σε κάνουν να αλλάζεις μυαλά και κυρίως να αποκτάς μια άλλη οπτική απέναντι στην πραγματικότητα σου.
Πέρασαν μήνες λοιπόν από αυτή την συνάντηση. Και πριν απο μερικές μέρες είδα στο τοίχο του στο φέισμπουκ του να αναρτά ένα μήνυμα αποχαιρετηστήριο στο δημοσιογράφο που αποκεφαλίσαν στην Συρία. «Rest in Peace James” έγραφε και είμαι σίγουρη πως όχι μόνο γνώριζε τον James αλλά πρέπει μαζί να έζησαν και πολλές στιγμές από κείνες που ούτε καν διανοείται το εφησυχασμένο μας μυαλό. Γι’αυτό ένιωσα την ανάγκη να γράψω αυτό το κομμάτι. Για να επαναφέρω τα λόγια του. Πώς πρέπει επιτέλους να αρχίσουμε να ζούμε με την επίγνωση πως αυτή η ζωή δεν είναι κάτι δεδομένο αλλά ένα δώρο που μας δοθηκε κι’αν δεν του συμπεριφερθούμε ώς τέτοιο τότε τίποτα απόλυτώς γύρω μας και μέσα μας δεν πρόκειται να αλλάξει.